Hiệu quả nhờ… công nghệ
Triển khai Đề án “Giám sát, kiểm soát hàng hóa XNK qua khu vực kho, bãi, cảng Hải Phòng trên Hệ thống thông quan điện tử” sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức thường thấy ở mỗi lần áp dụng các hệ thống CNTT mới. Nhưng, thành công bước đầu khi thực hiện tại Công ty CP cảng Nam Hải Đình Vũ đã tạo ra những nền tảng quan trọng và niềm tin vào việc thực hiện thành công Đề án trong thời gian tới.
Một ngày đầu tháng 7/2017, có mặt tại cảng Nam Hải Đình Vũ (Hải Phòng)- địa bàn đầu tiên thực hiện phối hợp giám sát ở khu vực Hải Phòng và cả nước, chúng tôi chứng kiến hoạt động XNK qua khu vực cảng vẫn diễn ra tấp nập, thuận tiện. Dù là cảng của DN cổ phần với diện tích chưa đến 20 ha nhưng ở cảng Nam Hải Đình Vũ đầy ắp hàng hóa. Các container hàng khô được xếp tối đa về chiều cao là 4 container chồng lên nhau, container hàng lạnh là 3 container chồng lên nhau.
Trong khi đó, ở khu vực cổng cảng, mặc dù xe container chở hàng hóa XNK ra vào tấp nập nhưng vẫn di chuyển một cách thuận tiện, không ùn tắc. Anh Trần Tiến Phương- một nhân viên XNK nhiều năm làm việc ở khu vực cảng Hải Phòng cho biết, làm việc trong DN là đại lý hải quan nên lượng hàng hóa phải làm thủ tục mỗi ngày qua cảng Nam Hải Đình Vũ tương đối nhiều, khoảng trên dưới 1.000 container/ngày, nhưng do có sự phối hợp tốt giữa Hải quan Hải Phòng và Công ty CP cảng Nam Hải Đình Vũ nên bộ phận nghiệp vụ của cơ quan Hải quan và DN kinh doanh cảng đã cùng tác nghiệp ở 1 địa điểm, phối hợp, giám sát dựa vào ứng dụng CNTT nên việc làm thủ tục để DN XK hay NK hàng hóa diễn ra thuận tiện. Trước đây, làm thủ tục xong với cơ quan Hải quan, DN lại phải đến DN kinh doanh cảng để làm các lệnh giao/nhận hàng và các thủ tục khác mất nhiều thời gian.
Hiệu quả từ thực tiễn
Trao đổi với phóng viên Báo Hải quan, Phó Tổng giám đốc Công ty CP cảng Nam Hải Đình Vũ Cao Hồng Phong cho biết, kết quả triển khai thực hiện phối hợp giám sát theo quy định của Luật Hải quan được thực hiện đúng quy định. Việc ứng dụng hệ thống phần mềm trao đổi thông tin giữa cơ quan Hải quan và DN kinh doanh cảng đã giúp kiểm tra chính xác hàng hóa đủ điều kiện thông quan, phòng ngừa được rủi ro trong công tác kiểm soát.
Mặt khác, thao tác của công chức hải quan và cán bộ nghiệp vụ của cảng nhanh hơn, công tác tra cứu, thống kê thông tin, số liệu hàng hóa ra/vào cảng, hàng hóa lưu giữ tại cảng thuận lợi, chính xác, kịp thời hơn.
Theo ông Cao Hồng Phong, song song với kết nối thông tin, Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hải Phòng KV III (Cục Hải quan Hải Phòng) và Công ty CP cảng Nam Hải Đình Vũ và Nam Hải Logistics đã triển khai “Quy trình một cửa” nhằm đơn giản hóa và cải cách thủ tục, rút ngắn thời gian, tiết kiệm công sức đi lại, thuận lợi cho DN làm thủ tục hải quan, liên hoàn với quầy thu phí sử dụng cơ sở hạ tầng. “Theo thống kê sơ bộ, thời gian làm thủ tục giảm đến 3 phút/tờ khai so với trước kia. Và với hàng chục nghìn tờ khai mỗi năm qua cảng, thời gian tiết kiệm là rất nhiều”- ông Phong chia sẻ.
Theo Công ty CP cảng Nam Hải Đình Vũ, nhờ việc với phối hợp diễn ra thuận lợi, công tác kiểm soát hàng hóa, phương tiện ra vào thông thoáng, nhanh gọn, nên trung bình Công ty giao nhận trên dưới 1.000 container ra khỏi cảng/ngày nhưng không để xảy ra ùn tắc, kể cả thời gian cao điểm vào cuối giờ chiều.
Bên cạnh đó, hiệu quả phối hợp còn thể hiện ở phần mềm mới của cơ quan Hải quan và DN kinh doanh cảng cơ bản đáp ứng yêu cầu về kết nối, chuyển và phản hồi dữ liệu, công tác báo cáo thống kê; CBCC Hải quan và các bộ phận nghiệp vụ của cảng có tinh thần, thái độ triển khai nghiêm túc, từng bước nhanh chóng nắm bắt công việc và quy trình mới.
“Việc áp dụng quy trình giám sát Hải quan mới đã đảm bảo công tác quản lý giám sát của cơ quan Hải quan, rút ngắn thời gian, tiết kiệm công sức cho DN XNK, đơn vị khai hải quan, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều này đã góp phần nâng cao chất lượng phục vụ, cũng như uy tín, năng lực cạnh tranh của cảng”- ông Phong nói .
Tuy nhiên, để mở rộng việc phối hợp giám sát theo Đề án mới, ông Phong đề nghị cơ quan Hải quan tiếp tục hỗ trợ cảng trong xử lý các vướng mắc phát sinh về nghiệp vụ hải quan và hướng dẫn để nhân viên của cảng hiểu quy trình, thao tác chính xác, nhanh chóng. Đồng thời, đẩy mạnh phổ biến tuyên truyền để DN khai báo hải quan nắm bắt được nội dung quy trình giám sát mới này… Ngoài ra, cơ quan chức năng cần tối ưu hóa phần mềm để giảm thời gian truy vấn, đảm bảo tính liên tục và tốc độ kết nối; hoàn thiện chỉnh sửa các quy định pháp luật liên quan như Thông tư 38/2015/TT-BTC, Nghị định 08/2015/NĐ-CP để phù hợp với điều kiện tình hình mới trong công tác giám sát tại cảng biển.
Chia sẻ về kinh nghiệm triển khai thành công tại Công ty thời gian qua, ông Cao Hồng Phong nhấn mạnh: Việc phối hợp giám sát không phải được áp dụng trơn tru ngay từ đầu. Thời điểm mới triển khai, cả DN và cơ quan Hải quan đều gặp không ít khó khăn do là phương thức mới lần đầu tiên triển khai. Nhưng có quyết tâm của lãnh đạo DN và cơ quan Hải quan nên những vướng mắc được kịp thời tháo gỡ. Trong quá trình thực hiện, DN luôn sẵn sàng chuẩn bị đầy đủ về cơ sở vật chất, nhất là hạ tầng CNTT, song song đó, cơ quan Hải quan luôn túc trực tại DN để tháo gỡ vướng mắc phát sinh.
“Những ngày đầu triển khai tại cảng Nam Hải Đình Vũ, cán bộ của Cục CNTT và Thống kê hải quan của Tổng cục Hải quan và Cục Hải quan Hải Phòng phải ăn ngủ trực tiếp tại cảng để cùng thực hiện nên mọi việc đã diễn ra suôn sẻ. Có thể nói, việc thực hiện thành công đã đưa Luật Hải quan vào cuộc sống”- Phó Tổng giám đốc Công ty CP cảng Nam Hải Đình Vũ tâm sự.